SCC مختصر عبارت squamous cell carcinoma و به معنی سرطان سلول سنگفرشی می باشد. که از سلولهای پوشاننده منشا میگیرد. این سرطان طبق آمار در جهان شایعترین تومور حفره دهان میباشد به طوریکه وقتی میگویند سرطان حفره دهان منظور همین SCC می باشد. و در ناحیه سر و صورت نیز دومین تومور شایع میباشد.

علت سرطان دهان (SCC) چیست؟

طبق تحقیقات عوامل متنوعی در ایجاد سرطان اس سی سی دهان نقش دارند. اما دو علت اصلی و ثابت شده سرطان دهان مصرف دخانیات مثل سیگار و قلیان و همچنین مشروبات الکل میباشد. مصرف همزمان سیگار و قلیان ریسک سرطان scc را به شدت افزایش میدهد.

همچنین ثابت شده که این سرطان زمینه وراثتی ندارد یعنی اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا شد ریسک ابتلای دیگر اعضای خانواده افزایش نمی یابد.

شیوع سرطان دهان

ابن تومور بدخیم دهان اکثرا در آقایان و سنین میانسالی ایجاد می شود.

علایم تومور SCC دهان

تومور SCC دهان می تواند به اشکال متفاوتی بروز کند.

زخم، قرمزی، ضایعه برجسته، پلاک سفید رنگ و… انواع اشکالی هستند که می توانند بروز کنند.

به طور کلی اگر هرگونه زخم یا ضایعه غیر طبیعی در دهان و صورت خود مشاهده کردید که بعد از ۴ هفته علائمی از بهبودی ندارد حتما جهت بررسی بیشتر به پزشک مراجعه نمایید.

این ضایعه ممکن است بدون درد یا دردناک باشد.

مناطق درگیری سرطان دهان SCC

تومور بدخیم SCC میتواند در هر ناحیه از دهان، حلق، حنجره و صورت ایجاد شود.

درگیری حلق و حنجره اغلب دیر تشخیص داده میشوند. درگیری زبان و کف دهان احتمال انتشار به غدد لنفاوی گردن و سایر قسمتهای بدن بیشتر است و خطر درگیری این مناطق بیشتر است.

تشخیص سرطان دهان چگونه است

افراد با تجربه از روی ظاهر و تاریخچه میتوانند تا حدود زیادی به این ضایعه مشکوک شوند.

تشخیص قطعی انواع سرطان همیشه توسط نمونه برداری (بیوپسی) توسط جراح و تایید توسط آزمایشگاه آسیب شناسی می باشد.

نمونه برداری از scc می تواند سرپایی و با بی حسی موضعی در مطب و یا در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام شود که این بستگی به مکان و وسعت ضایعه دارد.

درمان سرطان دهان SCC

درمان قطعا جراحی با برداشت قسمتی از بافتهای سالم اطراف جهت پیشگیری از برگشت بیماری می باشد.

وسعت و عوارض جراحی تا حدود بسیاری بستگی به مرحله تومور اس سی سی دارد. در مراحل اولیه که ضایعه کوچک است و به جاهای دیگر بدن پخش نشده یک جراحی کوچک سرپایی ممکن است درمان قطعی و نهایی باشد ولی اگر ضایعه بزرگ شود به تدریج به استخوان فک، پوست صورت و… گسترش یافته و ممکن است به گردن، ریه، کبد و قسمتهای دیگر بدن منتشر شود. در این شرایط یک جراحی وسیع و حذف تمام ضایعه و احتمالا شیمی درمانی و پرتودرمانی به عنوان مکمل درمان نیاز است.

گاهی ضایعه آنقدر گسترش می یابد که به ساختارهای حیاتی و اصلی مثل مغز گسترش یافته و عملا برداشت تمام آن از طریق جراحی غیرممکن خواهد بود و ممکن است هیچ درمانی برای بیمار صورت نگیرد.

پیشگیری از انواع سرطان دهان

عدم مصرف سیگار و مشروبات الکلی به عنوان ریسک فاکتورهای اصلی.

مراجعه و پیگیری در صورت مشاهده زخم یا تغییر رنگ پایدار (بیش از ۴ هفته) در حفره دهان یا صورت.

عوارض جراحی سرطان دهان چیست؟

در مواردی که بیمار دیر مراجعه نماید و سرطان گسترش زیادی پیدا کند ممکن است قسمتهای زیادی از استخوانهای فک و صورت، زبان، پوست صورت، گونه ها و… همگی برداشته شوند و لازم باشد برای بازسازی این نواحی از قفسه سینه یا پا پیوند زده شود.

مرگ و میر ناشی از سرطان SCC دهان

به میزان زیادی به مرحله (stage) تومور بستگی دارد.

در مراحل ابتدایی که ضایعه کوچکتر از ۲ سانتی متر است و غدد لنفی گردن درگیر نشده اند با درمان جراحی احتمالا تومور به طور کامل درمان میشود و مرگ و میر ندارد اما در مراحل بالا که اندازه تومور بزرگتر از ۴ سانتی متر و غدد لنفی گردن درگیر شده و یا انتشار تومور به ریه و کبد داشته باشیم متاسفانه میزان مرگ و میر افزایش و بقای بیماران به ویژه در صورت انتشار به ریه و کبد و..‌ به شدت کاهش می یابد.