راهنمای تغذیه بعد از جراحی فک

غذا خوردن بعد از عمل جراحی فک یکی از سوالات و چالش های اصلی کسانی است که عمل جراحی فک چه به دلایل زیبایی و چه به دلایل شکستگی انجام می دهند. در جراحی های فک و به ویژه زمانی که فک بالا نیز جراحی شود معمولا در روزهای ابتدایی بلع کمی مشکل است همچنین گذاشتن لوله بیهوشی هم معمولا باعث زخم در ناحیه گلو شده و بلع را دردناک می کند.
غذا خوردن از راه دهان و به ویژه مصرف مایعات فراوان باعث رفع هر چه زودتر مشکل می شود. در روزهای ابتدایی پس از عمل نیاز به مصرف روزانه ٢/۵ لیتر مایعات می باشد. در تغذیه بعد از جراحی فک حتما باید پروتئین و کربوهیدرات به میزان کافی مصرف شود.
در ادامه نکاتی مفید در مورد تغذیه بعد از جراحی فک ذکر میکنم.

نحوه تغذیه بعد از جراحی فک

هفته اول تغذیه بعد از جراحی فک:

مصرف مایعات شفاف. غذا خوردن بعد از جراحی فک در هفته اول باید فقط محدود به مایعات شفاف مثل انواع آبمیوه های طبیعی، آب مرغ، آب گوشت، آب کله پاچه شود. به هیچ عنوان برای غذا خوردن بعد جراحی فک نباید از نی استفاده کنید زیرا مکش ایجاد شده باعث نفوذ مواد غذایی به داخل زخم می شود. باید از قاشق یا سرنگ برای ریختن مایعات داخل دهان استفاده کنید.

بعد از یک هفته تا ۴ ماه اول بعد از عمل:

رژیم غذایی نرم با قوامی مشابه سیب زمینی له شده، تخم مرغ هم زده، پودینگ و کارامل. غذا خوردن بعد از عمل فک در این دوره دارای اهمیت است زیرا اولا بدن برای ترمیم به مواد غذایی غنی و کامل نیاز دارد و از طرفی جوش خوردن استخوان های فک در موقعیت جدید در این دوره اتفاق می افتد و نباید فشار زیاد هنگام غذا خوردن به فک وارد شود. مصرف نوشیدنی های مکمل نیز تا زمان بازگشت به حالت طبیعی میتواند کمک کننده باشد. بهتر است در روزهای ابتدایی بعد از عمل وعده های غذایی به شش وعده افزایش یابد به ویژه برای افرادی که حجم غذای دریافتی آنها بعد از عمل کاهش یافته است.
به ویژه زمانی که فک بالا نیز تحت جراحی قرار گرفته است مصرف رژیم غذایی نرم تا ۴ ماه بعد از عمل باید ادامه پیدا کند. در صورت مصرف غذاهای جویدنی و سفت در طی این مدت امکان حرکت فک بالا، مشکل در جفت شدن دندان ها، تاخیر در بهبودی فک بالا و … وجود دارد.

یکی از مناسب ترین مکمل های غذایی برای کسانی که جراحی فک انجام داده اند که می توانید در کنار غذاهای خانگی از آن استفاده کنید پودر مکمل انترامیل (Entera meal) می باشد. این پودر در داروخانه های ایران یافت می شود و پس از ترکیب با آب می توانید به راحتی و بدون هیچ فشاری به فک آن را میل کنید و تقریبا تمام مواد غذایی و ویتامین های مورد نیاز را دریافت کنید. دو نوع اصلی از پودر مکمل غذایی انترامیل برای بعد از جراحی فک توصیه می شود که یکی از آن ها استاندارد (Standard) به رنگ آبی و دیگری غنی از پروتئین به رنگ قهوه ای می باشد. که برای تغذیه بعد از جراحی فک بهتر است از هر دو و به ویژه نوع پر پروتئین استفاده شود.

پس از گذشت چهار ماه:

اغلب فاز ترمیم استخوان کامل شده و افراد می توانند به تدریج به رژیم غذایی نرمال بازگردند.

تا یک هفته بعد از عمل رژیم غذایی به صورت مایعات و تا ۴ ماه بعد از عمل رژیم غذایی باید نرم و شامل غذاهای میکس شده(با قوام مشابه سیب زمینی له شده یا تخم مرغ هم زده) باشد.

غذاها و داروهایی که در باید اجتناب کرد

دو الی سه هفته قبل و دو الی سه هفته بعد از عمل بیماران باید از مصرف لبنیات، شیرینی، کافئین، الکل، سیگار و مواد مخدر پرهیز کنند.
محصولات لبنی تولید مخاط را افزایش می دهند، شیرینی و کافئین و الکل باعث گرفتگی عضلانی، دل پیچه و حالت اضطراب می شوند.
سیگار جریان خون ناحیه دهان را کاهش می دهد و باعث ریسک احتقان ریه می شود.

روش تغذیه بعد از جراحی فک

حداقل تا دو هفته بعد از عمل نباید از نی استفاده کرد تا زمانی که محل بخیه ها در داخل دهان بهبودی یابند.
چرا نباید از نی استفاده کرد؟ نی باعث ایجاد فشار منفی داخل دهان شده و می تواند باعث نفوذ غذاها و نوشیدنی ها به داخل زخم ها شده و باعث عفونت شود.

در روزهای ابتدایی بعد از عمل می توان از سرنگ های مخصوص برای تغذیه که به آنها سرنگ گاواژ گفته می شود استفاده کرد. معمولا یک هفته از این سرنگ ها استفاده می شود و سپس می توان از ظرف و فنجان های معمول استفاده کرد.

بهتر است از ظرف ها و قاشق های پلاستیکی برای غذا خوردن و تغذیه بعد جراحی فک استفاده کرد. استفاده از قاشق پلاستیکی اطفال به جای قاشق شیشه ای یا فلزی بهتر است زیرا نرم بوده و باعث ضربه به دندان ها نمی شود.