یکی از مسایلی که خیلی از افراد در طول زندگی تجربه می کنند، بی حسی لب پایین و چانه می باشد. این حالت معمولا به صورت حس گز گز لب پایین، سنگینی لب، مور مور شدن لب پایین و چانه و سر شدگی می باشد که گاهی می تواند حس ناخوشایند و آزار دهنده ایجاد کند. درمان بیحسی لب با توجه به علت ایجاد آن متفاوت می باشد. در ادامه علت بیحسی لب را با هم میخوانیم.

علت بیحسی لب پایین و چانه

احساس گزگز و مورمور و سنگینی در ناحیه لب پایین میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. این حالت گاهی ممکن است خودبخود ایجاد شود ولی اکثرا به دنبال ضربه و یا اقدامات دندانپزشکی و جراحی ایجاد می شود. در زیر شایعترین علتهای ایجاد بی حسی لب مورد بررسی قرار میدهیم.

تزریق بی حسی دندانپزشکی:

شایعترین علت ایجاد بیحسی لب و چانه تزریق بیحسی دندانپزشکی می باشد. گاهی هنگام تزریق بی حسی دندانپزشکی اطراف عصب فکی تحتانی کمی خونریزی ایجاد می شود که می تواند باعث ایجاد بیحسی لب و چانه شود. عصب فکی تحتانی حساس است و کوچکترین آسیب عصب می تواند باعث نقص حسی لب پایین و چانه شود. خوشبختانه اگر علت بیحسی لب تزریق آمپول بی حسی دندانپزشکی باشد تقریبا همیشه خود به خود برگشت پذیر است و بعد از چند هفته به طور کامل به حالت طبیعی برمیگردد.

جراحی دندان عقل:

دومین علت شایع ایجاد بیحسی لب پایین و چانه جراحی دندان عقل نهفته می باشد. دندانهای نهفته فک پایین گاهی ارتباط نزدیکی با عصب فکی تحتانی دارند و هنگام کشیدن دندان عقل عصب دچار آسیب می شود که نتیجه ی آن بعد جلسه جراحی ایجاد بی حسی لب پایین و چانه می باشد. این حالت معمولا در دندانهای عقل کاملا نهفته و سنین بالای ۳۰ سال شایعتر است. بی حسی لب پایین در این حالت اکثرا خودبخود برمیگردد اما در مواردی ممکن است این حالت دائمی باشد. اینکه بی حسی لب موقتی باشد و یا دائمی باشد بستگی به شدت آسیب دارد. در مواردی که عصب دچار کشیدگی یا قطع جزیی شده باشد معمولا بی حسی لب طی دو هفته تا شش ماه برطرف می شود. در مواردیکه عصب دچار قطع کامل شده باشد ممکن است بی حسی ایجاد شده در لب و چانه دائمی باشد که البته این حالت نادر است.

درمان ریشه (عصب کشی) دندانهای کرسی فک پایین:

یکی دیگر از علتهایی که میتواند باعث بیحسی لب شود عصب کشی دندانهای کرسی (دندانهای شش و هفت) می باشد. عصب فک پایین از زیر ریشه دندانها عبور میکند و به ناحیه لب و چانه می رسد. گاهی ممکن است حین عصب کشی و درمان ریشه دندانها، مواد یا وسایل مخصوص عصب کشی از ریشه دندانها فراتر برود و باعث آسیب عصب و در نتیجه بی حسی لب و چانه شود. در این حالت چون عصب کاملا قطع نمی شود در اکثر موارد بهد از چند هفته تا چند ماه عصب ترمیم می شود و حس لب و چانه به حالت طبیعی برمیگردد.

کاشت دندان (ایمپلنت) فک پایین:

یکی دیگر از علت های ایجاد بیحسی لب پایین و چانه کاشت ایمپلنت در ناحیه دندانهای کرسی فک پایین می باشد. گاهی هنگام کاشت دندان اگر طول ایمپلنت بیش از اندازه مطلوب باشد می تواند باعث آسیب عصب فکی تحتانی و به دنبال آن بی حسی لب و چانه شود. معمولا جراحان از عکس های مخصوص CBCT برای بررسی ابعاد استخوان فک و موقعیت عصب فک پایین استفاده می کنند. در بعضی موارد و به خصوص در افراد با ارتفاع استخوان کم و کسانی که مدت طولانی بدون دندان بوده اند ممکن است آسیب عصب فک پایین اتفاق بیفتد. برگشت حس لب و چانه بستگی به میزان آسیب دارد. در مواردیکه آسیب جزیی باشد بی حسی موقتی است و طی چند هفته برمیگردد. اگر آسیب شدید باشد و یا آسیب به طور کامل قطع شود ممکن است بیحسی لب پایین و چانه دائمی باشد. برای ارزیابی میزان آسیب باید به جراح فک و صورت مراجعه کنید.

جراحی فک پایین:

تقریبا همیشه در جراحی های فک پایین (جراحی ارتوگناتیک) عصب فک پایین دچار درجاتی از آسیب می شود و بعد از جراحی بیحسی در ناحیه لب پایین و چانه به صورت دو طرفه یا یکطرفه وجود دارد. این بیحسی همیشه دچار درجاتی از بهبودی می شود که چند هفته طول میکشد. گاهی بهبودی ۱۰۰ درصدی بعد از جراحی فک ایجاد میشود اما در بعضی موارد مقداری بیحسی لب پایین به صورت دو طرفه یا یکطرفه باقی خواهد ماند. بعد از جراحی فک باید تا شش ماه صبر کنید تا ببینید آیا بیحسی ایجاد شده در لب شما دائمی است یا موقت بوده. معمولا اگر بعد از شش ماه تا یکسال بیحسی از بین نرود دائمی خواهد بود زیرا بیشترین ریکاوری عصب فک پایین طی شش ماه اول ایجاد خواهد شد.

جراحی چانه (جنیوپلاستی):

یکی دیگر از علل ایجاد بیحسی ناحیه لب پایین و چانه، جراحی زیبایی چانه می باشد. در این جراحی معمولا عصب دچار کشیدگی می شود و فرد بعد از جراحی به صورت یکطرفه یا دو طرفه دچار بیحسی می شود. این بیحسی معمولا برگشت پذیر است و طی سه تا شش ماه بعد از جراحی چانه برطرف می شود اما در مواردی ممکن است این بیحسی مدت بیشتری ادامه پیدا کند.

شکستگی فک پایین:

در اکثر موارد شکستگی فک پایین، بیحسی لب پایین و چانه ایجاد می شود. زیرا عصب فکی تحتانی که مسئول حس لب و چانه است در موارد شکستگی فک دچار آسیب می شود و به دنبال آن لب پایین و چانه بیحس می شود. در صورتیکه فک بعد از شکستگی به خوبی جراحی شود بیحسی لب و چانه نیز به تدریج برطرف خواهد شد اما همان طور که در بالاتر گفته شد برطرف شدن بیحسی چند ماه طول میکشد زیرا ریکاوری عصب آهسته اتفاق می افتد.

تومورهای فک پایین:

اگر خودبخود دچار بیحسی لب پایین و چانه شده اید و سابقه ضربه و کارهای دندانپزشکی نداشته اید این می تواند نشانه ای جدی برای شما باشد و باید حتما به جراح فک و صورت برای ویزیت مراجعه کنید. در برخی موارد ایجاد تومورهای فک می تواند باعث تخریب بافت های فک از جمله عصب شود و بیحسی تدریجی در ناحیه لب و چانه ایجاد شود. بنابراین اگر بدون هیچ دلیلی دچار بیحسی لب پایین و چانه شده اید این میتواند یک هشدار برای شما باشد و نباید از کنار آن ساده گذشت. تومورهای فک در عکسهای رادیوگرافی و سی تی اسکن مشاهده خواهد شد. این بیحسی لب و چانه در واقع علامت و نشانه ای از یک مشکل جدی تر می باشد.

خلاصه علتهای بیحسی لب و چانه و طول درمان:

به طور خلاصه شایعترین علت بیحسی لب پایین وچانه اقدامات دندانپزشکی از جمله عصب کشی، جراحی دندان عقل و ایمپلنت می باشد. علل دیگر جراحی فک و چانه و علت شایع دیگر شکستگی فک پایین می باشد. یک علت دیگر که خطرناک است تومورهای فک می باشد که در مواردیکه بیحسی لب و چانه خوبخود اتفاق بیفتد باید به این علت شک کرد.
بیحسی لب و چانه معمولا و در مواردیکه آسیب شدید نباشد خودبخود برطرف میشود. ترمیم عصب خیلی آهسته صورت میگیرد و گاهی تا شش ماه برطرف شود. در موارد شدید و یا مواردیکه عصب به طور کامل قطع شده باشد بیحسی لب پایین و چانه ممکن است دائمی باشد.