در حال حاضر بهترین راه برای جایگزین کردن دندان های کشیده شده کاشت دندان می باشد. در موارد متعددی برای کاشت دندان نیاز به پیوند استخوان فک می باشد. این پیوند می تواند به صورت پودر استخوان از پیش آماده شده باشد یا از استخوان خود بیمار استفاده می کنیم.
کاشت دندان چگونه انجام می شود
در روش کاشت دندان یک پایه که به آن فیکسچر گفته می شود در استخوان فک قرار می گیرد. این پایه از جنس تیتانیوم می باشد. ایمپلنت بعد از قرار گرفتن در استخوان فک به مدت چند هفته تا چند ماه کاملا به استخوان فک جوش میخورد. ایمپلنت ها توسط شرکت های تولید کننده در سایز های بسیار متنوعی ساخته می شود و هر فرد با توجه به ابعاد استخوان فک یک سایز خاص در فک بیمار قرار می گیرد.
در مورد کاشت دندان هر چه استخوان فک حجیم تر و بهتر باشد ما می توانیم ایمپلنت با سایز بزرگتر در استخوان قرار دهیم. در مواردی که ابعاد استخوان به حدی کم است که هیچ پایه ای نمی تواند در آن قرار گیرد نیاز به پیوند استخوان وجود دارد.
تحلیل استخوان فک چیست
معمولا بعد از کشیدن دندان استخوان فک شروع میکند به تحلیل رفتن و کاهش حجم. به خصوص در کسانی که از دندان مصنوعی متحرک استفاده می کنند میزان تحلیل رفتن استخوان فک بیشتر است. هر چه مدت زمان بی دندانی بیشتر باشد میزان تحلیل استخوان بیشتر می باشد. در افراد با پوکی استخوان و ژنتیک خاص میزان تحلیل استخوان بیشتر است.
علت تحلیل استخوان فک
مهم ترین علت تحلیل استخوان فک کشیدن دندان می باشد. تا وقتی ریشه دندان در فک قرار دارد مانع از تحلیل استخوان می شود. علت های تحلیل استخوان فک شامل:
- کشیدن دندان
- پوکی استخوان
- افزایش سن
- استفاده از دندان مصنوعی متحرک
چه مواردی نیاز به پیوند استخوان فک داریم؟
در مواردیکه تحلیل استخوان آنقدر شدید استکه نمی توانیم پایه ایمپلنت را در فک قرار دهیم نیاز به پیونداستخوان وجود دارد. به پیوند استخوان فک گرفت (GRAFT) گفته می شود. گاهی حجم استخوان برای قرار دادن پایه ایمپلنت کافی است اما به دلایل زیبایی نیاز به پیوند استخوان داریم. خوشبختانه امروزه تکنیک های پیوند استخوان بسیار پیشرفت کرده و این جراحی موفقیت بسیار بالایی دارد.
انواع روش های پیوند استخوان
به طور کلی برای پیوند استخوان فک دو روش اصلی وجود دارد:
- استفاده از پودر استخوان
- استفاده از استخوان خود فرد
پودر استخوان چیست؟
این مواد که برای پیوند استخوان فک (گرفت) استفاده می شوند. این نوع پودر استخوان میتواند از استخوان سایر انسان ها ساخته شود و یا از استخوان گاو ساخته می شود. گاهی پودر استخوان به صورت سنتتیک و از مواد شیمیایی ساخته میشود. این که از چه نوع پودر استخوانی استفاده می شود بحث تخصصی است و جراح فک و صورت متناسب با وضعیت شما از پودر استخوان مناسب شما استفاده می کند. تفاوت زیادی برای شما بین انواع پودر های استفاده شده وجود ندارد.
استفاده از استخوان خود بیمار چگونه است؟
گاهی جراح صلاح می داند که بنا به دلایل تخصصی از استخوان خود بیمار برای پیوند فک استفاده کند. در این موارد از استخوان چانه، یا نواحی دیگر فک برای برداشتن استخوان استفاده می شود. در مواردی که تحلیل فک بسیار شدید است لازم است از استخوان لگن برای برداشت استخوان و پیوند آن به فک استفاده کنیم.
جراحی پیوند استخوان چگونه انجام می شود؟
این جراحی تحت بی حسی موضعی و در مطب انجام می شود و شما حین کار هیچ درد و ناراحتی متوجه نخواهید شد. بعد از کار تا چند روز باید از کمپرس سرد استفاده کنید. مقداری ورم بعد از جراحی پیوند استخوان کاملا طبیعی است که در افراد مختلف متفاوت است.
بعضی افراد بعد از جراحی مقدار زیادی ورم می کنند و بعضی افراد میزان بسیار کمی ورم می کنند. بهتر است بعد از جراحی تا یک روز کمتر صحبت کنید و از کمپرس سرد استفاده کنید.
عوارض جراحی پیوند فک
این جراحی مانند بسیاری دیگر از جراحی های دهان عوارض عمومی مانند ورم، کبودی ، خونابه وجود دارد. با رعایت کردن نکاتی که جراحی به شما می گوید این عوارض به حداقل می رسد. باید طی 24 ساعت اول بعد از جراحی از کمپرس سرد استفاده کنید و از روز سوم از کمپرس گرم استفاده کنید. بعد از جراحی باید حتما از آنتی بیوتیک استفاده کنید تا دچار عفونت نشوید.د معمولا بعد از یک هفته یا دو هفته باید بخیه ها کشیده شود.
تفاوت پودر استخوان با پیوند استخوان از خود بیمار چیست
هر کدام از روش های پیوند استخوان مزایا و معایب خود را دارد که جراح با توجه به شرایط شما بهترین روش را انتخاب می کند. در روش پودر استخوان به دلیل اینکه از استخوان شما برداشته نمی شود معمولا طول جراحی کمتر است ولی احتمالا ورم بعد از جراحی بیشتر باشد. در روش برداشتن استخوان از خود بیمار معمولا کیفیت استخوان تولید شده بهتر می باشد.
انواع روش های پیوند استخوان فک
نوع ماده پیوند استخوان | مواد تشکیل دهنده | مزیت | عیب |
پودر استخوان آلوگرفت | پودر استخوان ساخته از سایر انسان ها | زمان جراحی کوتاه تر است چون پودر استخوان آماده است | هزینه بالاتر |
پودر استخوان زنوگرفت | پودر استخوان ساخته از گاو | زمان جراحی کوتاه تر میشود زیرا پودر آماده است | تورم بعد جراحی هزینه بالاتر |
پودر آلوپلاست | پودر ساخته شده از مواد سنتتیک کلسیم وفسفات | زمان جراحی کوتاه تر میشود زیرا پودر آماده است | استخوان کمتری ساخته می شود |
پیوند از خود بیمار (اتوگرفت) | استخوان به صورت پودر یا تکه از خود بیمار برداشته می شود | استخوان سازی بسیار عالی انجام می شود هزینه کمتر | زمان جراحی بیشتر زیرا باید استخوان از بیمار برداشته شود احتمال درد و تورم از محل استخوان برداشته شده |
انواع روش های برداشت استخوان از خود بیمار
در یکی از روش های رایج استخوان از خود بیمار برداشته می شود و به مکان دیگری از فک که تحلیل استخوان داریم و قرار است کاشت انجام شود پیوند زده میشود. این استخوان بسته به میزان تحلیل فک میتواند به صورت پودری یا بلوک کامل استخوان برداشته شود. معمولا استخوان از قسمت های دیگر فک برداشته می شود و به مکان مورد نظر پیوند زده می شود. در مواردی که تحلیل فک خیلی شدید باشد و استخوان کافی برای پیوند وجود نداشته باشد لازم است استخوان از دیگر قسمت های بدن مانند لگن برداشته شود که این جراحی ها تحت بیهوشی باید انجام شود.امروزه با پیشرفت های زیاد در علم کاشت دندان و پیوند استخوان اکثر موارد تحلیل با استفاده از پودر استخوان یا استخوان های برداشته شده از داخل دهان قابل اصلاح است و نیاز به جراحی تحت بیهوشی وجود ندارد.